Van kanon tot fallussymbool…
Je kon er vroeger niet omheen. Je kwam ze overal tegen in de stad, zelfs chocoladeversies bij de bakker en de souvenirwinkels liepen er mee weg in allerlei sleutelhangers, magneten en nouja verzin het maar!
Eén ding was toen heel symbolisch en niets zo herkenbaar als het bruinrode paaltje met de drie kruizen: Het Amsterdammertje.
Maar de tijd van deze schamppaaltjes is voorbij… Elk jaar verdwijnen er heel stilletjes, bijna onopgemerkt, steeds meer Amsterdammertjes uit het straatbeeld.
En nu je dit gelezen hebt, ga jij buiten opzoek naar Amsterdammertjes, toch?! Nou dat bedoel ik dus zo onopgemerkt dus.
Ondanks dat ie verdwijnt toch even een leuke zoektocht naar het verhaal van De Amsterdammertjes!
Terug naar het begin:
We reizen terug naar de 18e eeuw wanneer de eerste paaltjes de grond in gaan. Paaltjes? Nee dat waren geen paaltjes maar kleine kanonslopen die op de kop in de grond werden gestoken. De tijden van grote overzeese gevechten waren voorbij. Het was gedaan met de rijkdom van de Gouden Eeuw, maar de kanonslopen waren er nog in overvloed!
Je zou kunnen zeggen dat er dus toen al werd gerecycled. Wat was er dan aan de hand? Waar dienden die omgekeerde kanonnen dan voor want auto’s hadden we toen nog niet? Nee maar wel paard en wagen. En vaak was de weg niet goed gescheiden van het trottoir en nog vaker gebeurde het dat een paard en wagen de hoek om wilde gaan en de woning schampte. Dus er werd een schamppaal geplaatst!
Mijn stad, mijn paal
Je kan je voorstellen dat andere steden ook last hadden van deze problematiek. Dat was precies de reden dat iedere stad zijn eigen paal kreeg! Zo kreeg de schamppaal niet alleen een naam per streek maar ook een eigen kleur al dan niet voorzien met stadswapen.
En zo ontstonden deze paaltjes:
Amsterdammertjes (Amsterdam natuurlijk): voorzien van bruin rode kleur en de drie Andreas kruizen. Groene Hagenaartjes (Den Haag) met de ooievaar, Leienaartjes (Leiden) met de twee sleutels en natuurlijk ook Haarlemmertjes bleven niet achter. En over de grens konden ze er ook wat van: Gent met een heuse Leeuw en Leuven prijkt ook met hun wapen op de stoep.
Wat blijft er dan nog over?
Massa toerisme is in deze tijden gesprek van de dag. Maar vooral hier in Amsterdam prijkt er de stok wat niet mag..
Op initiatief van onze Burgemeester Halsema werden de Iamsterdam letters op het museumplein verwijderd. Het zou te individualistisch zijn. Wat je er ook van vindt, inmiddels ligt het Rijks er wel een stuk mooier bij!
Maar als ook het Amsterdammertje langzaam verdwijnt, en de coffeeshops er wellicht ook aan geloven, wat wordt dan ons nieuwe leuke symbool te koop bij bakkers, chocolatiers en wat voor T-Shirt van Amsterdam krijg je dan?
Ik heb het antwoord niet, maar een T-shirt met ‘I had a dam Good Time’ zie ik wel zitten 😉